Organizacja przestrzeni

• Jeśli to możliwe, chory powinien mieć osobny pokój z łatwym dostępem do łazienki lub krzesła sanitarnego. Gdy sam nie może korzystać z toalety, blisko łóżka powinien się znaleźć basen lub kaczka. Osoby pieluchowane powinny mieć łóżka z łatwym dostępem, aby zmiana pieluchy nie była utrudniona.
• Warto przestawić meble tak, aby w pomieszczeniu było jak najwięcej przestrzeni, a na drodze do toalety czy innych pomieszczeń nie stały niepotrzebne sprzęty.
• W miarę możliwości należy zainstalować specjalne uchwyty, które pozwolą osobom o ograniczonej mobilności przemieszczać się, podpierać przy podnoszeniu się itd. Szczególnie istotne jest zamontowanie uchwytów w łazience.
• Przy łóżku chorego warto umieścić stolik na najpotrzebniejsze przedmioty.
• Dobrym pomysłem jest umieszczenie w pokoju chorego szafki, w której w jednym miejscu zebrane byłyby wszystkie niezbędne do pielęgnacji przedmioty, leki itp.

Higiena osoby obłożnie chorej

• Przed przystąpieniem do zabiegów higienicznych upewnij się, że wszystkie potrzebne akcesoria masz pod ręką.
• Na czas mycia zabezpiecz łóżko specjalnym podkładem higienicznym.
• Toaletę zacznij od mycia twarzy, szyi i uszu. Następnie przejdź do mycia ramion i torsu. Skórę po oczyszczeniu należy delikatnie i dokładnie osuszyć.
• Plecy chorego myj po odwróceniu go na bok.
• Podczas mycia stóp zwróć uwagę na przestrzenie między palcami. Pamiętaj o ich dokładnym osuszeniu.
• Po oczyszczeniu ciała można zaaplikować regenerujące skórę balsamy i pobudzić skórę masowaniem z użyciem preparatu aktywizującego.
• Zagrożone odparzeniami i odleżynami partie skóry zabezpiecz specjalnymi kremami ochronnymi.
• Zęby/protezę należy myć po każdym posiłku, a włosy czesać przynajmniej raz dziennie.
• Pościel oraz piżamę chorego zmieniaj w miarę potrzeb – nie pozwól, aby chory przebywał w wilgotnej czy mokrej pościeli.
• Pamiętaj, że to w dużej mierze od Ciebie zależy, jaki będzie stan skóry chorego. Poświęcając więcej uwagi codziennym zabiegom higienicznym, wykonując je starannie i z użyciem odpowiednich środków pielęgnacyjnych, zaoszczędzisz choremu bólu, a sobie dodatkowej pracy.

Organizacja czasu i codzienna pielęgnacja

• Pamiętaj, że pielęgnacja to nie tylko mycie, ale również karmienie, wspólne spędzanie czasu, troska o dobre samopoczucie.
• Spróbuj codziennie znaleźć chwilę czasu na wspólny odpoczynek, chwilę rozrywki, rozmowę. Niech codzienność nie ogranicza się do pracy z chorym, ale zawiera też elementy, które i Tobie i choremu dadzą satysfakcję. W zależności od stanu chorego mogą to być różne aktywności – wspólne oglądanie filmu, czytanie, rozwiązywanie krzyżówek, gra, spacer. Te czynności pozwolą Ci odetchnąć, a zaktywizują podopiecznego.
• Podczas posiłków stosuj śliniaki, najlepiej jednorazowe, których po zakończeniu jedzenia można użyć jako serwetki do wytarcia ust. Śliniaki zabezpieczą ubranie i zaoszczędzą Ci pracy przy sprzątaniu po jedzeniu.
• Osoba chora, pozostająca w domu przez długi czas powinna mieć komfort poświęcenia jej pełnej uwagi, nie oznacza to jednak wyręczania jej we wszystkich czynnościach, a jedynie ułatwianie wykonywania ich. Zachęcaj chorego, aby w miarę możliwości samodzielnie wykonywał jak najwięcej czynności – motywowanie do działania jest ważnym elementem aktywizacji.
• Zapewnij choremu komfort psychiczny – jeśli ma nietrzymanie moczu, stosuj odpowiednie środki chłonne, które zneutralizują nieprzyjemny zapach moczu i zapewnią poczucie suchości i bezpieczeństwa.
• Codzienność w opiece długoterminowej wymaga pewnej rutyny – trzymaj się ustalonych godzin posiłków, zabiegów higienicznych, rehabilitacyjnych, przyjmowania leków, czasu na własny odpoczynek itp. To daje poczucie stałości i bezpieczeństwa, pomaga też w organizacji czasu, zwłaszcza osobom, które dotychczas miały z tym problemy.
• Zaplanowanie całego dnia z góry zapobiega nerwowemu i pośpiesznemu działaniu, co znacznie poprawia atmosferę panującą wokół chorego – sprawne działanie przy karmieniu, myciu, przewijaniu itp. daje więcej czasu na odpoczynek.

Komunikacja z chorym

• To, w jaki sposób komunikować się z chorym, zależy od jego stanu, wieku, stopnia świadomości itd. – zawsze jednak należy wypracować sobie własny model komunikacji.
• Wyobraźnia osoby chorej jest bardziej pobudzona niż u zdrowych ludzi, uważaj więc na dobór słów – łatwo rozbudzić płonne nadzieje lub skrzywdzić chorego słowami.
• Chory ma swoje prawa. Jednym z nich jest prawo do informacji na temat swojego stanu zdrowia. Nie ograniczaj choremu dostępu do tej wiedzy, chyba, że o to prosi. Jeśli nie potrafisz wyjaśnić choremu jego stanu, poproś o to lekarza prowadzącego lub pielęgniarkę. Pamiętaj jednak, aby zawsze mówić jasno i zrozumiale.
• Warto wyjaśnić choremu na czym ma polegać jego leczenie, jakie są jego możliwe skutki i zagrożenia. Jeśli odpowiednio zmotywuje się chorego do działania, jego rehabilitacja może być znacznie bardziej skuteczna.
• Staraj się przekazywać podopiecznemu pozytywne emocje, nawet jeśli nie odwzajemnia się tym samym. Pamiętaj, że chory może czuć lęk, dyskomfort i być w dużym stresie związanym z jego sytuacją.
• Słuchaj tego, co twój podopieczny ma do powiedzenia, obserwuj jego mowę ciała – prowadząc dialog z chorym możemy znacznie poprawić jego samopoczucie i zapewnić mu lepszą opiekę.
• Pamiętaj o tym, że komunikować się można niewerbalnie – często dotyk znaczy więcej niż słowa. Pamiętaj o miłych gestach – uścisku dłoni, pogłaskaniu po włosach, policzku. Takie gesty są dla chorego źródłem siły i dają mu ulgę w jego cierpieniu.

Opieka nad chorą osobą to zadanie wymagające wiele siły – psychicznej i fizycznej. Jeśli chcesz sprostać temu zadaniu, pamiętaj, że dbając o inną osobę, musisz też zadbać o siebie. Czytaj więcej na ten temat w dziale Zadbaj o siebie.

Polecamy także lekturę materiałów przygotowanych przez specjalistów, w których można znaleźć wiele ciekawych wskazówek dotyczących opieki nad chorymi. Więcej informacji można znaleźć tutaj.